Leidse Biologen 1963

Jan Lupker

 

Belangstelling voor biologie:

Eerste contact met de biologie was via de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN) waarvan ik op de HBS een actief lid was. Lang geaarzeld over welke studierichting te kiezen. De school verwachtte scheikunde, maar ik dacht eventueel aan talen (wat toen een gymnasiumdiploma vereiste), psychologie of biologie. Het werd uiteindelijk biologie, mede doordat ik nogal wat mensen uit mijn NJN periode kende die dit studeerden.

Studie:

biologie dus in 1963, kandidaatsexamen (k') in mei 1967.
Doctoraalexamen in maart 1970 met als hoofdvakken biochemie (Prof.dr. Leen Bosch) en microbiologie (Jos Wessels en Prof.dr. A. Quispel).

Werkzaamheden:

1970-1974 Promotie onderzoek op Biochemie in Leiden (Prof.dr. Leen Bosch): Isolatie en karakterisering van E. coli mutanten gestoord in de eiwitsynthese. Promotie maart 1974.

1974-1980 Wetenschappelijk medewerker op 'Physiologische Scheikunde', Medische faculteit Leiden bij Prof.dr. Lex van der Eb. De grote stap: prokaryoten naar eukaryoten. Onderzoek aan de identificatie van de eiwitten die gecodeerd worden door de transformerende genen van oncogene virussen zoals Adenovirus en SV40.

1981-1983 De industrie! (en Frankrijk). Groepsleider bij 'Institut Pasteur Production' (51% Pasteur-Fondation en 49% Sanofi) in Garches (voorstad van Parijs). Research met doel de productie van recombinant eiwitten in dierlijke cellen in vitro.

1983-2010 In 1983 met de hele equipe van Garches naar Toulouse. Zelfde mensen, zelfde organisatie, maar steeds nieuwe namen aan de poort: Elf Bio-Recherches, Sanofi-Elf Biorecherches, Sanofi Recherches, Sanofi-Synthélabo Recherches, Sanofi-Aventis Recherches & Développement.
Werk evolueert van research aan recombinant eiwitproductie naar moleculaire farmacologie. De groep telde op z’n top 25 personen.

In 1990 medeoprichter van 'ACTIP' (Animal Cell Technology Industrial Platform), een associatie van Europese bedrijven die belang hebben (direct of indirect) in genexpressie in dierlijke cellen en de productie van recombinant producten op industriëlee schaal. Doel was om advies aan de EC te geven, dit werkte vooral in het begin heel goed. ACTIP bestaat nog steeds.

Mei 2010 Pensioen. (Sanofi Toulouse nu gewikkeld in allerlei soorten van reorganisaties, sluitingen enz)

Persoonlijke informatie:

Het eerste studiejaar was niet makkelijk; verlegen jongetje van net 17 uit de provincie. Vooral de 'klassieke' biologie vakken en de eindeloze practica waren moeilijk. Scheikunde en natuurkunde gingen beter. Volgende jaren verliepen beter en prettiger. Nooit spijt gehad van de relatief klassieke (voorkandidaats) opleiding. Daarna, vooral in de industrie, erg multidisciplinair gewerkt met chemici, fysici, farmaceuten, wiskundigen, automatiseringsdeskundigen enz. Altijd gevonden dat de biologische benadering - het leven centraal te stellen - de beste was (bevooroordeeld?).

Getrouwd in 1977 met Mieke Wille (elkaar op het werk leren kennen).

Interessante verandering was de verhuizing naar Frankrijk (2 jaar was de bedoeling). In het begin problemen met de taal en de verandering van land. Maar de eerste paar jaren boeiend, soms niet makkelijk, maar met groot jeugdig enthousiasme doorgekomen. De eerste vijf jaar in Frankrijk behoren zeker tot mijn creatiefste periode.

Onder de zon van Zuid-Oost Frankrijk zijn onze zoons in Toulouse geboren: Maarten (1984), ingenieur geoloog gepromoveerd op een geo-chemisch onderwerp, werkt nu aan de ETH in Zürich. Arthur (1986) heeft een klassiek Franse opleiding, 'prepA' en daarna Business School in Lille. Woont nu in Amsterdam en werkt bij LVMH.

Vaak wordt ons gevraagd waarom we niet terug naar Nederland zijn gegaan, maar op het moment dat ik terug wilde zag Mieke het niet zo zitten en visa versa! Wel twee maal bijna terug, tot op het zetten van de definitieve handtekening! We wonen nu nog steeds met veel plezier in Castanet-Tolosan een stadje op zo'n 15 km van Toulouse.

Jan Lupker, Castanet-Tolosan 2013